Groencontact 2024/2

De metamorfose van de zeedijk in Westende is één van de meest in het oog springende realisaties in het Masterplan Kustveiligheid. Een bredere wandelboulevard met botanische tuin en nieuwe duinen geven de publieke ruimte van de badplaats een nieuwe uitstraling. Het project won de Publieksprijs Publieke Ruimte, twee Blue Innovation Awards, de zilveren Publica Award en is genomineerd voor de European Public Space Prize. We vroegen aan drie insiders hoe dit succesverhaal tot stand kwam.

Als mensen ergens goed in zijn, dan is het wel zaken in hokjes steken. Is het een dier en vliegt het door de lucht? Dan is het een vogel. Oh, het is klein en zoemt? Dan zal het wel een bij zijn! Ook wanneer we het ‘ruimtelijk’ bekijken, bij de stedelijke ordening, komt dit fenomeen terug. Een grond is administratief privé, openbaar, woongebied, recreatiegebied, industriezone… en dit alles wordt vastgelegd in talloze plannen en teksten. Denk maar aan Ruimtelijke Uitvoeringsplannen, stedenbouwkundige verordeningen, vergunningen… deze bepalen de grenzen van ons werkgebied. Of toch in theorie. Want is dit nog steeds zo? Heel wat percelen worden namelijk aanzien als semi-publiek domein. Vaak worden hieronder de gronden van ziekenhuizen, woonzorgcentra, scholen, enzovoort verstaan, aangezien deze dikwijls door de groendienst worden onderhouden. Het openbaar maken van privégronden wordt steeds couranter en de grenzen van de openbare ruimte vervagen… en maar goed ook!

Lees het volledige artikel gratis door op de foto hieronder te klikken.

Het is niet meer de gemeente die alles moet oplossen, maar we doen het samen

Londerzeel is een landelijke gemeente gebleven doorheen de jaren. We bevinden ons bijna in het middelpunt van Vlaanderen. Naast Londerzeel en St.-Jozef zijn er nog twee deelgemeentes: Malderen en Steenhuffel. De grootste uitdaging is dat landelijke karakter ook naar de toekomst toe te bewaren. We hebben een prachtig tragewegen-netwerk en heel wat fietsroutes passeren hier. We liggen vlakbij de bossen van Lippelo en het Buggenhoutbos dat verder uitdijt in Malderen en de Kouters in Steenhuffel. Eigen lijk zijn we een deel van de Brabantse Kouters en van de molenbeekvalleien. Daarnaast hebben we hier ook de zandrug, die aan de basis ligt van de aspergekweek en mede bepalend is voor ons landschap.

Ontdek hoe jouw gemeente of stad kan bloeien en zoemen met de gloednieuwe ‘Inspiratiegids voor een Bijenvriendelijke gemeente’, een samenwerking tussen de Vereniging voor Openbaar Groen en Week van de Bij. Deze gids is meer dan een publicatie; het is een viering van tien jaar succesverhalen uit de wedstrijd ‘Bijenvriendelijke gemeente’.

Een greep uit het aanbod
Bijenlandschap creëren | Bijenvriendelijke aanplant | Bijenvriendelijk beheer | Installaties | Betrek je burgers | Bijenbeleid

U kan hieronder de volledige inspiratiegids bekijken en ook downloaden als een pdf-bestand.

Je kan de inspiratiegids op een volledig scherm bekijken door op de witte 'v' hieronder te klikken en dan rechts voor 'Fullscreen' te kiezen. Druk op 'escape' om terug uit 'fullscreen'-modus te gaan.

Van 26 mei tot 2 juni 2024 organiseert het Departement Omgeving opnieuw de ‘Week van de Bij’ in Vlaanderen. In het kader van het ‘Actieplan wilde bestuivers’ worden gemeentebesturen, bedrijven en burgers aangemoedigd om extra in te zetten op nestgelegenheid, voldoende voedselaanbod en pesticidereductie. Chocolatier Dominique Persoone en presentatrice Britt Van Marsenille zetten, net als vorige jaren, de boodschap kracht bij als ambassadeurs.

Plantrecht, voor sommigen een begrip waar ze nog nooit van gehoor d hebben, voor anderen welgekend, maar weinig begrepen. Wat is het precies, waar komt het vandaan en hoe ga je er het best mee om? Je leest het hier!

Een straat in een sterk verstedelijkte omgeving, waar veel oudere burgers wonen, kreunt onder de hitte golven. Het schepencollege neemt de problematiek ernstig en vraagt aan de hoofdverantwoordelijke van de groendienst om de straat af te koelen door onmiddellijk zo veel mogelijk boompjes te planten. Maar is dit wel de meest kostenefficiënte manier om de straat af te koelen?

Tuinstraten, ofwel het omtoveren van het klassieke grijze straatbeeld naar een groene en waterdoorlaatbare leefomgeving. Het is een onder werp dat al even leeft binnen de Vereniging Voor Openbaar Groen, zo kunnen steden en gemeenten zich al twee jaar kwalificeren voor de categorie ‘tuinstraten’ in de Openbaargroen Awards en gaven we de lezing ‘Tuinstraten veroveren Vlaanderen’. En jawel, tuinstraten veroveren Vlaanderen inderdaad, want sinds kort is er een Green deal over gelanceerd.

De laatste decennia is onze kijk op de openbare ruimte sterk veranderd. We zijn tot het inzicht gekomen dat het groen in onze directe woon- en leefomgeving belangrijk is en dat we het moeten koesteren. Groen speelt een essentiële rol in het bevorderen van duurzame, gezonde en levendige gemeenschappen. Openbaar groen hoeft niet langer als een kostenpost te worden gezien. Een natuurinclusieve publieke ruimte biedt een scala aan voordelen voor het milieu en draagt sterk bij aan de levenskwaliteit van burgers.

“We proberen ieder op zijn eigen manier verder te laten ontplooien, om zo eigenlijk ’stielmannen’ te kweken, die samen een topteam vormen”

Na een jarenlange vaste katern van ‘schepen in het licht’, werd het eens tijd om onze groenploegen in de schijnwerpers te zetten. Ze vormen de ruggengraat van ons groenbeleid en zijn onmisbaar voor het beheer van onze groene ruimtes. Wie zijn ze? Wat drijft hen? En wat doen ze precies allemaal? Je leest het hier in ‘groenploeg scheert hoge toppen’!

Lees het volledige artikel gratis door op de foto hieronder te klikken.

Natuursteen zien we vaak in ons straatbeeld, maar waar komen onze materialen precies vandaan? Jammer genoeg zijn er met de winning en verwerking van natuursteen, met name in Azië, Afrika en Latijns-Amerika, vaak problemen gepaard. Dit op het gebied van kinderarbeid, gedwongen arbeid, gebrek aan vakbondsvrijheid, veiligheid en gezondheid.

Het college van burgemeester en schepenen van Beringen heeft het opstellen van een Urban Forestry Masterplan goedgekeurd. Wat houdt dat in? Hoe pak je dat aan? En vooral, wat zijn de voordelen? We vroegen het aan Brecht Rabijns, die met het idee op de proppen kwam.

We waren van plan om in deze editie van Groencontact een artikel te plaatsen over de inhoud van de Europese Natuurherstelwet. Wat staat daar nu precies in? Hoe ver staat het Vlaamse beleid van de inhoud van die natuurherstelwet? Wat moet er gebeuren in de toekomst om die wet te concretiseren?

Workshop Klimaatportaal | Het is een frisse vrijdagochtend aan het station Brussel-Noord. Je voelt dat er regen in de lucht hangt. Verspreid tussen de drukte van de ochtendspits lopen verschillende milieu-, groen- en klimaatmedewerkers van lokale overheden uit alle hoeken van Vlaanderen. Hun wegen kruisen elkaar in het Ferraris-gebouw, waar VVOG en VMM een workshop over de werking van het Klimaatportaal voor hen hebben ingericht.

Herken je die dagen waarop het lijkt alsof iedereen je nodig heeft en je het gevoel hebt dat je overvraagd wordt? Naast het beantwoorden van e-mails, het halen van belangrijke deadlines, vergaderingen, de praktische kant van het gezinsleven… komen er daarbovenop nog eens verwachtingen van naasten, de constante stroom van nieuwsflitsen…Kortom, soms hebben we er genoeg van en hunkeren we naar een adempauze. Soms willen we eens ontsnappen aan de hectische levensstijl die we zo gewoon zijn. Sterker nog, we hebben daar nood aan! Dat dachten ze ook in Italië, daar is namelijk het Cittaslow-project van start gegaan. Cittaslow is een internationaal keurmerk voor gemeenten die zich inzetten voor een trager levensritme en - daarmee gepaard - een hogere levenskwaliteit.

Met de rubriek ‘Mag ik mij even voorstellen’ zetten we een boom of heester in de kijker.
Het klimaat verandert! De gemiddelde jaartemperatuur stijgt duidelijk. Gelukkig voor ons daalt de jaarlijkse neerslag niet, maar in de zomer valt er minder regen en in de winterperiode meer. Droogtes zoals in 1976 en 2018, vroeger eens in de ca. 20 jaar, verwacht men nu eens in de 4 à 5 jaar. De zoektocht naar meer droogtetolerante planten is volop aan de gang. Koelreuteria is er één van en met zijn prachtige zomerse bloei een aanwinst voor het openbaar domein. Toch hangt er mogelijks een wat donkere wolk boven deze boom.

Wanneer je dit leest, zitten we waarschijnlijk tussen twee verkiezingen in, maar in ieder geval op het einde van de legislatuur. Stilaan zitten we in de modus van ‘voorbereiding voor de volgende legislatuur’. Wat zijn de prioriteiten? Welke groene beleidsplannen moeten we opstellen? Wat heeft onze stad verder nodig? Hoe introduceren we onze nieuwe schepen? Tal van vragen waarbij wij hopen dat deze ambitienota inspirerend kan zijn.

Naar jaarlijkse gewoonte beloont Infopunt Publieke Ruimte de beste
realisaties in de openbare ruimte in Vlaanderen en Brussel. Een vakjury
nomineerde drie projecten in de categorieën ‘stedelijke projecten’ en
drie in de categorie ‘landelijke projecten’.

Hoe voeg je meer biodiversiteit toe aan een bestaande situatie met dichte heesterlaag en hoogstam bomen? Het Kenniscentrum tuin+ van de Erasmushogeschool Brussel onderzocht de mogelijkheden in het provinciaal domein Puyenbroeck in Wachtebeke. Dat deed het in het kader van het PDPO-project ‘Biodivers groen: klimaatrobuust en budgetvriendelijk’ dat ze samen met het Proefcentrum voor Sierteelt/Viaverda en de Vereniging voor Openbaar Groen (VVOG) uitvoert. Puyenbroeck is één van de vier demolocaties van het project. In de vorige editie van Groencontact kwam al een andere demozone, in Waarbeke, aan bod.

In het tweede nummer van Groencontact 2023 lichtten we de 3-30-300 regel van Konijnendijk toe. De KU Leuven heeft in opdracht van het Departement Omgeving de bomennorm uitgewerkt naar een groennorm voor Vlaanderen. Mogelijks heb je zelf aan dit onderzoek meegewerkt, aangezien de vragenlijst via onze mailing is verspreid!

Er is opnieuw ruimte voor veel gezelligheid op de Grote Markt, in het hart van onze stad waar 1.685 m² verharding plaats maakte voor groen! De klimaatverandering was één van de drijfveren voor de stad Genk om in 2021 een project te starten om het centrum drastisch te vergroenen. Het team van Bureau Bas Smets ging samen met de stad, inwoners, handel en horeca aan de slag, met als resultaat een ontwerp voor elk van de drie centrumpleinen: Grote Markt, Sint-Martinusplein en Stadsplein.

Brasschaat verwelkomt een bijzondere nieuwe picknickbank in hun Rozentuin. Het functionele en creatief ontworpen zitmeubel brengt een ode aan de bij en is een geschenk van Metaalconstructie Blomme tijdens de Openbaargroen-Awards. De bank werd met veel enthousiasme onthaald. Niet enkel door de wandelaars die de bank al ontdekt en, maar ook door de aanwezigen op de officiële voorstelling afgelopen donderdag 25 april.

Beeld je even in: bizons. Op de Korenmarkt. Midden in het Gentse stadscentrum. Even verder aan de Graslei: natuurlijke oevers met grazende konikpaarden. Om het helemaal te gek te maken: langs de Leie en Schelde lopen heuse groene corridors naar groene buiten gebieden om ook de wolf rechtstreeks toegang te geven tot onze binnensteden.

Dat is het beeld dat velen hebben van rewilding. ‘Daar hebben we hier in Vlaanderen geen plek voor,’ krijg ik steevast te horen als ik op studiedagen of conferenties informeer naar de toekomst van rewilding in Vlaanderen. Mogelijk heeft bovenstaande schets daar veel mee te maken.